Zamonaviy futbolga juda o'xshash o'yinlar dunyoning turli mamlakatlarida bo'lgan. Ammo zamonaviy futbolni inglizlar dunyoga sovg’a qilganlar. Va bu 1863 yil 26 oktyabrda sodir bo'ldi. Inglizlar ushbu o'yinning asoschilari deb hisoblanishadi. Gap shundaki, 1863 yilgacha futbol o'yinlari uchun yagona qoidalar mavjud emas edi. Ko'pincha, hatto bitta shaharnjamoalari ham o'zaro o'yin o'tkazolmaydilar, chunki ular o'yin qoidalariga nisbatan har xil qarashlarga ega edilar.
Ushbu kelishmovchiliklarga barham berish maqsadida 1863 yil 26 oktyabrda Londonning “ozod masonlari” tavernasida 11 klub vakillari to'planib, futbolning yagona qoidalarini ishlab chiqib uyushma tuzishdi. Unga kiritilgan klublar ushbu qoidalarga qat'iy rioya qilishlari kerak. Qizg'in bahslarga qaramay, futbol assotsiatsiyasi tuzildi. O'yin qoidalarini ishlab chiqish ancha qiyin bo'lib chiqdi. Keyingi uchrashuv 1 dekabrga belgilangan edi. O'sha kuni yangi assotsiatsiya a'zolari qizg'in bahslashishdi. Masalan, Laytonstone klubi vakili bo'lgan janob Elkok, futbol qoidalari chalish, raqibni urish va qo'l bilan o'ynashni taqiqlashi kerakligini qat'iy ta'kidladi. Bunday "imtiyozlar" faqat darvozabon uchun saqlanib qoldi.
Uyushmada xazinachi etib saylangan Kempbell umuman boshqacha fikrda edi. Uning ta'kidlashicha, zarbalarni o'yindan olib tashlashning iloji yo'q, aynan shu narsa o'yinga jasorat beradi. Darhaqiqat, o'sha paytda faqat erkaklar futbol o'ynagan va haqiqiy erkak og'riqqa chiday olishi kerak. Oyoqdan chalish va boshqa qo'polliklarni futbol qoidalaridan olib tashlash qarori ovoz berish yo’li bilan qabul qilindi. Maydonchilarga to'pni qo'llari bilan ushlash taqiqlangan. Bundan hafsalasi pir bo'lgan Kempbell ovoz berish natijalariga rozi bo'lganini, ammo uning klubi bunday sharoitda uyushma a'zosi bo'lib qola olmasligini aytdi. Qizig'i shundaki, “Blekxit” haqiqatan ham assotsiatsiyani tark etdi va regbi jamoalari safiga qo’shildi.
Muzokara va tortishuvlardan so’ng futbol o'yinining asosiy 13 qoidasi o’rnatildi. 1 dekabrda ular qabul qilindi va nashrga gazetalarga yuborildi. 7 dekabrdan boshlab barcha FA klublari o'z o'yinlarida ularga rioya qilishlari shart edi. Keyinchalik, ular universal e'tirofga sazovor bo'lishdi. Qoidalarda futbol maydonining kattaligi, to'pni darvozaga urilgan deb hisoblash shartlari, to'pni chegaradan ichkariga kiritish qoidalari va o'yinning boshqa tafsilotlari nazarda tutilgan edi. Qizig'i shundaki, har bir urilgan goldan keyin jamoalar darvozalarini o'zgartirishlari kerak edi.
Bir necha yil o'tdi va futbol sayyoramiz bo'ylab g'alaba qozonadigan yurishni boshladi. Inglizlar, qaysi davlatda bo'lmasin, albatta o'zaro futbol janglarini uyushtirishadi. Ularga qarab, mahalliy ixlosmandlar ham o'yinga qo'shilishdi. XIX asrning saksoninchi yillarida Argentina bojxonalarida qiziq voqea yuz berdi. Argentinaga Buyuk Britaniyadan g'alati yuk - futbol to'plari va formalar to'plami keldi. Janubiy Amerikada yashagan inglizlar tomonidan buyurtma qilingan. Bojxona xodimlari yukni uzoq vaqt davomida ko'rib chiqib o’tkazib yuborishga qaror qildilar.
Сообщения из Facebook