Ikkinchi Jahon Urishi haqida bilishimiz kerak bo’lgan faktlar

Hozirgi kunda Ikkinchi jahon urushi yadroviy qurol qo’llanilgan yagona urush hisoblanib kelinmoqda. 

Ikkinchi jahon davrida harbiy harakatlar 40 ta mamlakat hududida olib borilgan. 

Dunyo bo’yicha qurbonlar soni 65 million kishini tashkil etadi, shulardan 26 millioni SSSR fuqarolari, 500 000 nafari esa vatandoshlarimiz bo’lgan.

Ushbu urush natijasida ba’zi mamlakatlar mustaqillikka erishdi: Efiopiya, Islandiya, Siriya, Livan, Vyetnam, Indoneziya.

Gitlerning taxmini bo’yicha, Sovet Ittifoqi 1941 yilning o’zidayoq yo’q bo’lib ketishi kerak edi. 

Leningrad Blokadasi davrida turli hisoblarga ko’ra, 600 mingdan 1,5 milliongacha inson halok bo’lgan. Ularning faqatgina 3% bombardirovka va otishmalar qurboni bo’lgan, qolgan 97%i ochlikdan o’lgan.

Urushgacha Leningrad Sovet Ittifoqining yirik sanoat markazlaridan biri bo’lgan. Blokadaga, o’lim, ochlik va ko’pgina zavodlarning yopilishiga qaramasdan shahardagi korxonalar ishlashdan to’xtamagan. 

Hayoti davomida Gitlerga 20 marotaba suiqasd uyushtirilgan, ulardan birinchisi 1930 yilda sodir bo’lgan bo’lsa, oxirgisi 1944 yilda sodir bo’lgan.

1945 yilning 30 aprel kuni, Berlin Sovet askarlari bilan qurshab olinganda Adolf Gitler rafiqasi Yeva Braun bilan birgalikda o’z joniga qasd qilishgan. Ularning jasadlariga benzin sepib, yoqib yuborilgan.

Ulug’ Vatan urushining boshlanishida Qizil Armiya safida 4 million nafar askar qo’lida qurol bilan turgan bo’lsa, urush davomida Vatan himoyasi uchun yana 29 million nafar odam chaqirildi. 

Ikkinchi jahon urushi davridagi Stalingrad jangi insoniyat tarixidagi eng qonli to’qnashuvlardan biri bo’ldi. 1942 yilning 17 iyunidan 1943 yilning 2 fevraliga qadar davom etgan bu jangda 470 ming Sovet askarlari va 300 ming nemis askarlari halok bo’ldi. Sovet qo’shinlarining bu jangdagi g’alabasi Sovet Ittifoqining siyosiy va harbiy nufuzini oshirdi.

Nemis qurolli kuchlarining so’zsiz kapitulyatsiyasi 7 may kuni Frantsiyaning Reyms shahrida imzolandi. Germaniyaning kapitulyatsiyasi markaziy Yevropa vaqti bilan 8 may 23:01 da, Moskva vaqti bilan esa 9 may 01:01 da kuchga kirdi.

Ikkinchi jahon urushi esa 1945 yilning 2 sentyabrida Amerikaning linkorni “Missuri” bortida Yaponiyaning so’zsiz kapitulyatsiyasi haqidagi aktning imzolanishi bilan tugadi.