Hozirgi zamonda ro’y berayotgan mojarolar, jinoyatlar va kelishmovchiliklarni ko’rib turib, insoniyatga bo’lgan umidni yo’qotish juda oson. Bunga qo’shimcha qilib, zamonaviy ilm-fan insonning ba’zi yomon tomonlari tabiiyligini tez-tez isbotlab turibdi, va bunda jamiyat shunchaki ojizligi tuyg’usini yaratadi.
8. Barcha odamlar butun olamda tinchlikni qohlashadi
Insoniyatni yaqin kelajakda anarxiya yoki Uchinchi jahon urushidan tashqari boshqa hech narsa kutmaydi degan gumonlarni eshitish mumkin. Shunga qaramasdan, Garvard universiteti professori va ruxshunos Stiven Pinker aytishicha, aslida biz eng tinch zamonlardan birida yashayapmiz.
Zamonaviy tariz o’z bo’yniga shiddatli va katta masshtabli urushlarni olgan bo’lsada, unda aziyat chekkan odamlarning soni, o’tgan asrlarda qiynalganlarga qaraganda kamroqdir. O’tmishdagi doimiy janglar normal hol sanalardi, hozirdagi urushlarga esa ko’proq istisno sifatida qaraladi. O’zaro munosabatlar orasidagi mojarolar ham avvalgidan ko’ra, hozirda ancha kamroq. Oslo universiteti xodimi Gavard Xegre 2050 yilda insoniyat jahonsevarlikning eng baland darajasiga yetadi deb taxmin qiladi.
9. Insoniyatning rivojlanishi avvalgiga qaraganda tezroq ketyapti
Inson evolyutsiyasi tugagan degan keng tarqalgan fikrga qaramasdan, Viskonsin Universiteti olimlari zamonaviy odamlar, ularning ajdodlari rivojlanishidan ham o’tib, yanada tezroq rivojlanayotganini aniqlashdi. Ular fikrlariga ko’ra, oxirgi bir necha ming yillikda yashovchi oadmlar, sayyoramizda bir necha million yillar oldin yashagan odamlarga nisbatan tezroq rivojlanmoqda. Masalan, afrikaliklarga malyariya kabi kasallikka chidamlilikni rivojlantirish uchun ancha kamqor vaqt kerak bo’lyapti. Inson evolyutsiyasining tezligining bir belgisi, odamlarga, ayniqsa yevropaliklarga laktozani qabul qila olmaslik genini rivojlanishidir.
10. O’taqobiliyatga ega bo’lib turib, odamlar ularni yaxshilikka sarflashgan
Bir tadqiqot mobaynida Stenford Universiteti olimlari ishtirokchilarga virtual o’yinda vazifani o’tashni aytishardi, va bu vazifaga odamni toppish va unga yordam ko’rsatish kirardi. Buning uchun ulardan biri vertolet uchuvchisi bo’lishi, boshqalari esa, uchish qobiliyatiga ega bo’lishar edi. Belgilangan vazifani bajarish o’yinda majburiy edi. Ammo eng katta qiziqishni olimlarda ishtirokchilarning keying harakatlari kirar edi.
Virtual vazifani o’tgandan keyin, ishtirokchilar birma-bir intervyuga chaqirilar edi. Gap davomida tajribachi “noxosda” biron narsani yiqitib, o’z suhbatdoshining muravvat ko’rsatishga va boshqalarga yordam berish qobiliyatini tekshirgan. O’yinni o’tish uchun uchishga o’taqobiliyatlikni qo’lga kiritgan ishtirokchilar, tajribani olib boruvchiga aktiv yordam berishardi, ya’ni tushgan narsalarni uchuvchilarga nisbatan uch soniyaga tezroq olib berishar edi.
Сообщения из Facebook