Hozir bizga buni tasavvur qilish qiyin, lekin 72 yil avval may oyi davlatimiz tarihida eng baxtli kunlaridan biri bo’lgan, lekin baxtliligi boshqacha – yig’lashlar va ko’z yoshlari. Urush tugadi, u bilan birgalikda bomba yog’dirishlar, ertalab turmaslik qo’rquvi, o’qlar xushtaklari, sirenalar uvullashi, jang do’stini yo’qotish alami tugadi. G’alabani kutib olish hammaga ham nasib qilmadi – millionlab odamlar, frontda ham front ortida ham, uzoq kutilgan mayni ko’risha olishmadi.
Biz uchun, bu voqealarni tarih kitoblaridan, bobo va buvilarni hikoyalaridan bilganmiz, urush ovozi esa baribir jasur fotojurnalistlar olgan rasmlardan yetib keladi, ular o’z jonlarini havfga solib unikal va ko’pincha urushni dahshatli rasmlarini olgan. Ulug’ Vatan Urushini rasmlaridan har biri – durdona, chunki ular juda qiyin, voqeiy bo’lmagan sharoitda olingan. Bugun biz Ulug’ Vatan urushini mashxur 36 ta rasmlarini to’pladik, bizga juda qiyinchiliklar bilan qo’lga kiritilgan g’alaba haqida aytib beradi.
Askarlarimizni mardligi haqida ko’p so’zlar aytilgan, yuzlab qo’shiqlar aytilgan, har bir jangchini jasoratini, jonbozligini baholamaslik mumkin emas. Biz bu g’alaba bilan fahrlanamiz, va biz hadya qilingan bahor va erkinlik uchun cheksiz minnatdormiz!
1. Kombat. Fotosuratchi Maks Alpert.
«Kombat» — Maks Alpert tomonidan olingan Ulug’ Vatan urushi paytini eng mashxur rasmlaridan. Rasmga hujumga ko’tarilayotgan kichik politruk A.G.Eremenko, halok bo’lishidan bir necha soniya oldin olingan.
2. Reyxstag ustidan g’alaba bayrog’i. Yevgeniy Haldey fotosi
Birinchi bayroq reyxstagdan uzoqlikda olingan, 8-chi gvardey armiyasi shtabini tomiga o’rnatilgan, yer shari ustida turgan, burgut haykali oldida. Ikkinchisi – Brandenburg darvozalari ustida. Haldey reyxstaggacha etib borganida, bayroqlar juda ko’p o’rnatilgan edi. Bir nechta jangchiga duch kelib, o’z bayrog’ini olgan, va tomga chiqishga yordam so’ragan. Syomka uchun qulay nuqtani topib, ikkita kassetaga rasmni olgan.
3. Kursk dugasida. Tankistlar va urilgan “Tigr” tanki.
Smelov ekipaji tomonidan urib to’htatilgan nemis tanki “Tigr” minorasidagi teshikni, tank komandiri B.V.Smelov, leytenant Lihnyakevichga ko’rsatmoqda. Bu teshikni, 76-millimetrlik tank qurolidan otilgan oddiy snaryad qilgan, shuning uchun bu rasm ko’p hollarda propaganda maqsadida qilingan, bizning T-34 bilan eng yangi va kuchli nemis tankini urib teshmoqlik imkoniyatini borligini ko’rsatib.
4. Lidiya Litvyak, qiruv aviaqo’shin uchuvchisi, o’zining Yak-1B qiruvchi samolyotini qanotida jangovor uchishidan so’ng.
1943 yilning 1avgustida Lidiya Litvyak tor’tda jangovor uchish qilgan, uni davomida shaxsan ikkita dushman samolyotini urib tushirgan va bittasini guruhda, lekin to’rtinchi uchishdan so’ng u qaytmagan – uni samolyoti nemis qiruvchisi tomonidan jarohatlangan va daraksiz yo’qolgan.
5. Sovet askari qo’lida chehiyali bola bilan.
6. 1-chi Pribaltik frontni snayper-qizi, 1944 yil.
7. Katta serjant I.Kireev, trofey nemis granatomyotidan otmoqda, Breslau shahridagi tungi jang davomida.
8. Janglar orasida sovet askarlari
9. Viborgaga yaqin kelganda “Katyusha” sovet raketli qurilmalaridan zalp qilib otmoq
10. Gvardiya pulemyotchigi ryadovoy Efim Kostin, Qizil Yulduz ordeni bilan taqdirlangan.
11. Sovet askarlari Leningrad ostidagi hujumda, bloqadani yorib o’tishni boshlanishi vaqtida.
12. Sovet razvedkachilari jangda.
13. “Qayg’u”, Dmitriy Baltermants rasmi.
14. Urush bolasi.
15. Zina Kozlova pulemyotchitsasi.
16. Sovet jangchisi qullikdagi nemislarga chekishtirgani bermoqda.
17. Yosh qahramonni taqdirlanishi.
18. O’ldirilgan bola Vitya Cherebichkin, qo’lida kabutar bilan.
19. Mamlakat poytaxtida, “Moskva” mehmonhonasi tomidagi havoga qarshi mudofaa.
20. 26 iyul 1941 yili, Moskvaga nemis aviyatsiyasi bosqini.
21. Uchuvchi pulemyot lentasini termoqda.
22. Mark Markov-Grinbergni mashxur rasmi – 1943 yilda qilingan va sovet askarlari jasorati va qahramonligi timsoli bo’lib qolgan.
23. Himoyalanayotgan nemis qo’shinlariga batareyadan o’t otmoqda.
24. Tank gusenitsalari ostida. Mark Markov-Grinberg rasmi.
25. “Bolalar sharsharasi” Stalingrad vokzal maydonida fashist aviatsiyasi hujumidan so’ng.
26. Urush arq’imchoqi.
27. Sovet jangchilari Stalingradda qo’lida mushuk bilan.
28. Hujum vaqtida sovet askarini nobud bo’lishi.
29. Mark Markov-Grinberg rasmi.
30. 22 iyun 1941 yil, SSSRni janubiy-g’arbida. Bolalar bomba yog’dirishlardan berkinmoqda.
31. Mariya Timofeevna Shalneva (Nenaxova), 87-alohida yo’l-ekspluatatsiyon batalyon efreytori, Berlinda reyxstagda uzoq bo’lmagan joyda harbiy tehnika harakatini boshqarmoqda.
32. Sovet uchuvchisi dam olish vaqtida kabutarlarni boqmoqda.
33. Sovet jangchilari Pragani maydonlaridan birida moshinalarda uhlamoqda. Chexoslovakiya, 1945 yil.
35. Praga aholisi sovet harbiylar moshinasini qutlamoqtalar.
Сообщения из Facebook