Shunisi qoyidadan holi emaski, u hattoki afsonaviy Seramidaga bo’lmish sovg’adan ham ko’ra keng miqiyosda – yashil devorlar 9 qavat tepaga gavdalangan va 2 qavat yer ostiga, ularni qo’shma maydoni 3000 kv.m.ni tashkil qiladi. “Bogotani yashil yuragi”, uni shunday nomlaydi.
Vertikal bog’ni loyihalashtirish sakkiz oy vaqtni olgan, yana shuncha vaqt kerak bo’ldi, hammasini joylashtirish uchun. Ignasio Solana ismli odam, Paisajismo Urbano dizaynerlik kompaniyasini boshqaruvchisi, Choko tropik regioniga ekspeditsiyani tashkillashtirdi, Kolumbiyani teranligiga, u yerdan o’simliklarni ko’chatlari olib kelingan. Hammasi bo’lib, bu yerda 115 000 alohida butalari bor, lekin faqatgina o’n besh hil turlari, shunday terilganki, butun binoga to’liq va monand qoplama bo’lishi uchun.
Devorni shunchaki tuvaklar bilan ilib to’ldirish, va ularga to’g’ri kelgan narsani ekishni ilojisi yo’q. Agar siz vertikal bog’ni olmoqchi bo’lsangiz, siz yangi biotizim yaratishingiz kerak bo’ladi, unda barchasi muhim – poydevordan mikroorganizmlargacha. Va bo’glarni o’lchamlari qanchalik katta bo’lsa, shunchalik muvozanat qilish va butun birlikga olib kelish qiyin.
Solano va uning jamoasi to’qnashgan eng qiyin narsa, bu bog’ uchun irrigatsion tizim. Trubalarni qo’yish va agatlarga suvni jo’natishni o’zi kam, hali turli o’simliklar uchun uni o’g’itlar bilan to’yintirish kerak, so’ngra esa to’kish va chiqindilarni qayta ishlash kerak. Muhandislar shunday noyob va samarali tizimni loyihalashtirishdiki, uni har ehtimolga ko’ra patentlashga qaror qilishdi. Butun bino 40ta sektorga bo’lingan, ularni har biri ob-havo, quyosh radiatsiyasi, fasl, namlik va hokazoga qarab ishlaydi. Bu tizim bino kanalizatsiyasi bilan uyg’unlashgan va honadonlarda yashovchilardan chiqqan chiqindi suvlarini tozalash uchun qo’llaniladi.
Ijodiy boshlanish va tabiyatga bo’lgan muhabbatidan tashqari vertikal bog’ mualliflarini amaliy fikrlar ham boshqargan. Bu sezilarli sarmoyalar va katta mehnat – u nafaqat Bogotani bezaydi, balki shaharga katta foyda keltiradi. Loyihani haritasida ko’rsatilganday, bunday o’lchamli vertikal bog’ bir yilda 3100ta odam nafasi uchun kislorod ishlab chiqaradi, 775 kg og’ir metallni singadi, 400 kg changni ushlab qoladi va 2000 tonna zararli bug’lanish va gazlarni tozalaydi. Kolumbiya poytahtini eng markazida katta yashil tozalash stantsiyasi.
Bog’-bino ichida yashaydiganlar, imtiyozlar bilan foydalanadi. O’simliklarni katta vazni tabiiy qalqon vazifasini o’taydi, nafaqat chang va shahar shovqinlaridan, balki termoizolyatsiya vazifasini ham o’taydi. Bu yerda yozda salqin va qishda issiq, qo’shimcha energiyaga sarfisiz.
Сообщения из Facebook