Dunyo miqyosidagi milliarder – Roman Abramovich

Hayoti

Roman Arkadevich Abramovich – rossiyalik tadbirkor, ko’p milliardli sharoitga ega inson, uning muvaffaqiyati biznes sohasida va yuqori hayotda yaqqol namoyon bo’ladi. Roman Arkadevich Abramovich – butun dunyo hamjamiyat e’tiborini doimiy ravishda jalb qiladigan voqealarni qanday yaratishni biladigan odam.

Bolalik va o’smkirlik davri

Bo’lajak milliarderning bolaligi oson kechmadi: 4 yoshida Roman yetim qoldi. Garchi u yahudiy oilasida tug’ilgan bo’lsa ham, Boris Abramovichning Sovet pasportida “millat ustunida “rus” deb yozilgan. Bola bir yoshga to’lganda onasi vafot etdi, 3 yildan so’ng otasi Arkadiy Naximovich  Abramovich baxtsiz hodisa natijasida qurilish maydonchasida vafot etdi.

Ushbu fojiali voqeadan keyin Romanni Uxta o’rmon xo’jaligini ta’minlash boshqaruvchisi bo’lib ishlagan amakisi Leyb tarbiyasini o’z qoliga oladi. Bo’lajak milliarder bolaligining ko’p qismini ushbu shaharda o’tkazgan.

1974 yilda bolani ikkinchi amakisi Abram Abramovich o’z qaramog’iga oladi va uni Moskvaga olib ketadi. 232-maktabni tugatgach, Roman Abramovich armiya safiga kiradi va xizmatini oddiy havo mudofasi askari unvoni bilan tugatadi. Uxtaga kelganidan 2 yil o’tgach, yigit mahalliy sanoat institutining o’rmon xo’jaligi bo’limiga kiradi. Bu yerda bo’lajak tadbirkor o’qishga qiziqish bildirmaydi, lekin u allaqachon o’zining ajoyib tashkiliy mahoratini sezadi. Abramovich hech qachon oliy ma’lumotga ega bo’lmagan, biroq bu uning keyingi hayotiga ta’sir qilmagan.

Tadbirkorlik faoliyatining boshlanishi

80-yillarning oxiridan boshlab Roman tadbirkorlik faoliyatini boshlaydi. Yoshligida biznesmen o’zining ishlab chiqarish korxonasini – polimer  o’yinchoqlar ishlab chiqaradigan “Uyut” kooperativini sotib oladi. Abramovichning ushbu kompaniyadagi sheriklari keyinchalik Sibneft boshqaruviga qo’shilishdi.

Tadbirkorligining keyingi bosqichi vositachilik va savdo operatsiyalari bo’ldi. Bir muncha vaqt o’tgach, qiziqishlar doirasi neft savdosiga o’tadi. Uning tanishlar doirasi sezilarli nufuzli odamlar bilan to’ldirildi. O’sha paytda Roman Boris Berezovskiy bilan muloqotda bo’lar, shuningdek, Rossiya prezidenti Boris Yeltsinning oilasi bilan yaqin aloqada edi. Keyinchalik, bu aloqalar tufayli u Sibneft egasi bo’lishga muvaffaq bo’ldi.

90-yillarning boshlarida Roman bir nechta kompaniyalarning asoschisi bo'ldi. Keyinchalik u neft bozorida vositachilik operatsiyalarini amalga oshiruvchi "AVK" kompaniyasining rahbaribo'ldi. Bu vaqtda Abramovich bilan bog'liq birinchi janjal qayd etildi - 1992yilda u 4 million rubl miqdorida dizel yoqilg'isini o'g'irlashda gumon qilinib hibsga olingan.

90-yillarning o'rtalarida Roman integratsiyalashgan neft korporatsiyasini yaratish ustida ishlagan. 1998 yil bahorida Sibneft va Yukosni birlashtirishga harakat qilindi, ammo egalari o'zaro kelisha olmaganliklari sababli bu g'oya muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Abramovich bilan Berezovskiy o'rtasidagi munosabatlardagi tanaffus ham shu yilga to'g'ri keladi. Buning sababi ish va siyosiy kelishmovchilik edi.

1998 yilda ommaviy axborot vositalarida birinchi marta Abramovichning ismini tilga olindi. Shu vaqtgacha u soyada qolib ketar, shuning uchun uning tashqi ko'rinishini hech kim bilmasdi. Matbuot Roman Arkadevichning Rossiya prezidenti Boris Yeltsinning ishonchli vakili ekanligi hamda qizi va kuyovining xarajatlari uchun pul to'lashi, siyosatchining 1996 yildagi saylovoldi kampaniyasini moliyalashtirishi haqida xabarlar paydo bo'lganda hamma narsa o'zgardi. 

1999 yil dekabriga kelib, Abramovichning sarmoyasi 14 milliard dollar,deb baholandi. 2000-yillarning boshidagi biznesmenning eng yirik loyihalari orasida Oleg Deripaska bilan birgalikda Rossiya alyuminiy kompaniyasining tashkil etilishi alohida ahamiyat kasb etdi. Bundan tashqari, Roman Berezovskiyga tegishli ORT telekanalining aktsiyalarini sotib oldi va ularni Sberbankka sotdi. Sibneft rahbariyati shuningdek Aeroflotning nazorat paketinisotib oladi.

2001-2008 yillarda Abramovich Chukotka avtonom viloyatining gubernatori lavozimida ishlagan. 7 yil davomida u mintaqaning neft sanoatini muvaffaqiyatli rivojlantirishga erishgan. 

2003 yilda oligarx unga yaxshigina daromaddan tashqari katta mashhurlini ham olib kelgan biznes-shartnomani amalga oshiradi. Abramovich o'sha paytda harob ahvolda qolgan Angliyaning "Chelsi" futbol klubini sotib oladi. Klubning qarzlarini to'lagan Roman jamoa tarkibini yangilashga kirishadi. Nufuzli futbolchilar bilan ko'p millionlik shartnomalarning tuzilishi Rossiya va Buyuk Britaniya ommaviy axborot vositalarida keng oshkor qilinadi.

Taxminiy hisob-kitoblarga ko'ra, ishbilarmon klubni rivojlantirish uchun 150 million funt sterling sarmoya kiritgan, bu narsa Rossiya matbuotida Abramovichni chet el sportini rivojlantirishda ayblovchi tanqidlar oqimi keltirib chiqargan. Mish-mishlarga ko'ra, "Chelsi" ni sotib olishdan oldin, oligarx Moskvaning CSKA klubini sotib olishga urinib ko'rdi, ammo kelishuv amalga oshmadi. 

Sarmoyalar o’zini oqladi – "Chelsi" klubi Myunhenning “Bavariya” jamoasini matchdan keyingi penaltilar seriyasida mag'lubiyatga uchratib, ilk bor UEFA Chempionlar Ligasida (Evropadagi engnufuzli klublararo turniri) g'olib bo'ldi.

Rossiya sporti ham ishbilarmonning e'tiboridan chetda qolmadi - 2006 yil aprel oyida taniqli gollandiyalik futbolchi Gus Xiddink Rossiya milliy terma jamoasi bosh murabbiyi lavozimiga taklif qilindi. Buning tashabbuskori Roman Abramovich edi. U tashkil etgan “Milliy futbol Akademiyasi” Rossiya terma jamoasining murabbiylar tarkibining maoshi va yo'l xarajatlarini to'laydi.

Daromadi va moliyaviy sharoiti

2009 yildan beri Roman Arkadevich Forbes Amerika moliyaviy-iqtisodiy jurnali tomonidan e'lon qilingan sayyoradagi eng boy odamlar ro'yxatida 51-o'rinni egallab turibdi. So'nggi yillarda Abramovich Rossiyadagi eng boy odam hisoblanmadi, chunki u doimiy ravishda milliarder Mixail Proxorovdan keyin 2-o'rinda turardi.

2015 yil oxirida Roman Abramovichning kapitali 9,1 milliard dollar, deb baholandi, biznesmen Buyuk Britaniya, Frantsiya va Rossiyada villalariga ega. Oligarx shuningdek, ikkita yaxtaga egalik qiladi, ularning har biri vertolyot uchun platformalar bilan jihozlangan. 

340 million evroga baholanadigan mashhur "Abramovich Eclipse" yaxtasi zamonaviy raketalarni ogohlantirish tizimi va kichik suv osti kemasi bilan jihozlangan. Kema 50 metr chuqurlikka sho'ng'iy oladi. Yaxta ishlab chiqarishda qimmatbaho yog'och, o'q o'tkazmaydigan shisha va qoplamadan foydalanilgan.

Oligarx ikkita zirhli limuzinga, sport avtomobillari to'plamiga, shu jumladan Ferrari FXX va Bugatti Veyronga ega. Bundan tashqari,tadbirkor 2 ta shaxsiy samolyot - tadbirkorning xohishiga ko'ra qaytajihozlangan bahosi 56 mln funtli Boeing 767 samolyoti va 2008 yilda sotib olgan qo'shimcha 313X versiyasili Airbus A340 samolyotlarga ega.

Chukotka avtonom viloyatini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishga qo'shgan hissasi uchun Roman Abramovich 2006 yilda "Shon-sharaf"ordeni bilan taqdirlangan.

2014 yil oxirida milliarder Nyu-Yorkdagi Sharqiy 75-ko'chada joylashgan uchta shaharchani sotib olishga katta mablag 'sarfladi.Tadbirkor ushbu binolarni besh qavatli uyga birlashtirishni rejalashtirgan.Shunga o'xshash sotib olish Rossiyaga 70 million dollarga tushdi

Deklaratsiyaga ko'ra, Abramovichning muhim mulki shahar atrofidagi ko'chmas mulkni o'z ichiga oladi. Rossiya ommaviy axborot vositalarining xabarlariga ko'ra, tadbirkor 2421,2 va 1131,2 kvadrat metrlik ikkita dang’illama uyga egalik qiladi.

Tahlilchilarning taxminicha, Abramovichning ixtiyorida bo'lgan san'at asarlarining to'plami ham yaxshigina qiymatga ega. Mustaqil ekspertlar uni 1 milliard dollarga baholaganlar. Ma'lumki, 2013 yilning yanvar oyida Abramovich Ilya Kabakovning taxminiy qiymati 60 million dollarga teng 40 ta asarlar to'plamini sotib olgan.

Shaxsiy hayoti

Milliarder ikki marotaba uylangan. Uning birinchi turmush o’rtog’I asli Asrtaxanlik Olga Lisova bo’lgan va ularning munosabatlari1987 yildan 1990 yilgacha davom etgan. Abramovichning ikkinchi rafiqasi Irina Malandina. Sobiq styuardessa. Ular aviareys vaqtida tanishganlar. Bu nikohda ular besh nafar farzandli bo’lishgan – uch nafar qiz va ikki nafar o’g’il. Biroq 2007 yilda biznesmen bu xotini bilan ham ajrashdi.

Keyinchalik Roman o’zi singari yirik va taniqli tadbirkor Aleksandr Jukovning qizi Darya Jukova bilan tanishadi va bu juftlikda ikki nafar farzand dunyoga keladi. Taqdir taqozosi bilan 2017 yilda ular ajrashadilar.

Roman Abramovich hozirgi paytda

2018 yilda Roman Arkadevichning boyligi oshdi.Deklaratsiya qilingan summa 11,7 milliard dollarga yetdi, bahorda tadbirkor fuqaroligini olish uchun Isroil rasmiylariga murojaat qildi.

Gap shundaki,  Abramovichning mamlakatdagi yirik bizneslari bo’lishiga qaramasdan unga Britaniya vizasini uzaytirishda rad javobi berilgan. Endi Abramovich Buyuk Britaniyaga kira olishi uchun Isroil pasportini rasmiylashtirishi kerak. To'g'ri, bunga erishish uchun Abramovich sharqiy davlat iqtisodiyotiga bir qator sarmoyalar kiritishi lozim. Tadbirkor bir necha biznes loyihalariga homiylik qilgan – Tel-Aviv universitetiga 30 million dollar xayriya qildi. Shaxsiy foydalanish uchun Abramovich ilgari Isroilda aktrisa Gal Gadotga tegishli bo'lgan 28 million dollarlik mehmonxonani sotib olgan.

Birlashgan Qirollikda Abramovichni yo'qotadigan narsa bor. Biznesmen mashhur "Chelsi" klubiga 2 mld dollar sarmoya kiritgan, bundan tashqari uning aktivlariga oltin qazib olish biznesi, energetika korxonalari va uyali aloqa kompaniyasining aktsiyalari kiradi. Milliarder shuningdek, Londonning eng nufuzli Kensington hududidagi qasrga, Knightbridge-dagi 6 qavatli uyga va G'arbiy Sasseksdagi mulkka egalik qiladi.

Endi Roman Abramovich Rossiya kinosini qo'llab-quvvatlash fondini ochmoqchi. Tadbirkor kinoi jodkorlarning ehtiyojlari uchun har yili 1milliard dollargacha mablag 'ajratishni rejalashtirmoqda. Agar filmning tijoriy muvaffaqiyati bo'lsa, fond daromadning bir qisminiga egalik qiladi.