O'zbekistonda tasviriy san'atning rivojlanish tarixi
O'zbekistonda tasviriy san'atning rivojlanish tarixi
O‘zbekistonda san’at va madaniyatning rivojlanishi o‘zining qadimiy tarixiga ega. U bir necha asr davomida va turli bosqichda san’at, madaniy merosimizni boyitdi.

1918-yili Samarqandda, 1919-yilda Toshkentda Turkiston O‘lka rassomchilik maktabi tashkil topdi, boshqa rassomlar qatorida Aleksandr Nikolayevich Volkov yoshlarga dars berdi. Samarqandda esa Oganes Tatevostyan rahbarlik qildi.

Oganes Tatevostyan rassom sifatida 20-yillarda tanildi. U o‘zini manzara, natryumort, portret, maishiy janrlarda sinab ko‘radi va asarlarida sharqni o‘ziga talqinqildi.

Keyinchalik u natyurmort ustasi professor sifatida tanildi va 1954-57- yillarda yosh rassomlarga dars berdi.

Rus demokrat rassomlardan Ilya Efimovich Repinning shogirdi N.Rozanov 1924 yili san’at muzeyi qoshida birinchi bo‘lib tasviriy san’at studiyasini tashkil etdi. Bu milliy studiyada o‘zbek rassomlar X.Valiyev, Z.Saidnosirov, A.Toshkentboyev, O‘rol Tansiqboyev va boshqalar birinchi bo‘lib saboq olishdi .

Nikolay Rozanov kabi Ivan Kazakov ham rus realistik san’atini asoslarini yoshlarga o‘rgatdi.

Realistik san’at bilan bir qatorda Petrov-Vodkin, Nikolay Kuznesov , Aleksandr Volkov kabi bir necha rassomlar formalistik yo‘nalishga burilib ketdilar .

Anorli choyxona. Aleksandr Nikolayevich Volkov. 1924-yil

Bu yo‘nalishni amalga oshirganlardan biri Aleksandr Volkovdir. Uning "Anorli choyxona", "Karvon", "Sandal oldidagi o‘yinchi" kabiasari 1924-yilda Toshkentda Moskvada shaxsiy ko‘rgazmada namoyish etildi .

Jamoatchilik tomonidan tanqidga uchragandan keyin relaistik yo‘nalish qaror topdi. Volkov "Anorli choyxona " asaridan keyin ijodida burilish yasadi.

U o‘z esdaliklarida realizm yo‘li inson obrazini yaratishdan to‘g‘ri yo‘lligini ta’kidladi.

Avtoportret, Rafiqasi portreti, “Kolxozchi”, “Paxta terimi”, "Bayram" asarlarida realizm yo‘li namoyon bo‘ldi .

Alesksandr Volkov bahor marosimlari - sayl, lola terish, to‘y, hosil bayramlarini quvonchli ranglarda ifodaladi.

Tohkent hovlisi. Ivan Semyonovich Kazakov. 1918-yil

"Karvon" asarida tuyani uchburchak shaklidagi ayol va bosh harakati ara g‘ildiraklarini g‘ildirash tovushlari bilan bog‘lanib, bir rang spektri kompozisiyasiga aylangan "Uchta so‘zana" asarida shartli geometrik figura qizil, ko‘k, oxra, sariq rangli shakllarni bir-biriga tutashishi musiqa ohanglarini estaladi.

Shu davrda portret va tarixiy mavzuda O‘rol Tansiqboyev, Usta Mo‘min (Nikolayev), Vldimir Ufimsev, Mixil Arinin kabi rassomlar ijod qilishdi.

Ваша реакция?

Сообщения из Facebook