Qiziqarli dunyo: Top-25 - Bizning olamimizni yaxshi tomonga o’zgartirgan buyuk shaxslar

16. Xristofor Kolumb (Christopher Columbus)

Mashhur italiyalik tadqiqotchi, sayohatchi va mustamlakachi Kristofer Kolumb Amerikaga suzib borgan birinchi Evropalik emas edi (bu yerga Vikinglar birinchi bo’lib tashrif buyurgan). Biroq uning safari uning o'limidan keyin yana bir necha asr davom etgan eng katta kashfiyotlar, fathlar va kolonizatsiyalarning davriga olib keldi. Kolumbning "Yangi dunyo" ga safarlari u zamon geografiyasining rivojlanishiga katta ta'sir ko'rsatdi, chunki 15-asrning boshlarida odamlar hali ham Yerning tekis ekanligiga ishonishgan va Atlantika chegarasidan tashqarida boshqa joylar yo’q deb o’ylashgan.

15. Martin Lyuter King kichik (Martin Luther King Jr.)

Bu XX asrning eng nufuzli shaxslaridan biridir. Martin Lyuter King kichik, birinchi navbatda, qora tanli amerikaliklarning kamsitilishiga, irqiy segregatsiyasiga va fuqarolik huquqlariga qarshi tinch harakati bilan mashhur, va u bu uchun 1964 yilda Nobel mukofotiga ham sazovor bo'lgan. Martin Lyuter King baptist voiz edi va butun dunyodagi millionlab kishilarni demokratik erkinliklar va huquqlarini himoya qilish uchun ilhomlantirgan yorqin ma'ruzachi edi. Mahatma Gandining falsafasi va nasroniylik e'tiqodiga asoslangan tinch norozilik namoyishlari orqali fuqarolarning huquqlarini himoya qilishda muhim rol o'ynadi.

14. Bill Geyts (Bill Gates)

Afsonaviy transmilliy Microsoft kompaniyasining asoschisi Bill Geyts qariyb 20 yil davomida dunyodagi eng boy odam hisoblanardi. Biroq oxirgi vaqtlarda, Geyts asosan biznes va axborot texnologiyalari bozorida o'zining yutuqlari uchun emas, birinchi navbatda, bir saxiy hayriyachi sifatida tanildi. Bill Geyts o’z vaqtida shaxsiy kompyuterlar bozorining rivojlanishini rag'batlantirdi va shu sababli eng oddiy foydalanuvchilar uchun mavjud bo’ldi, va u aynan shunga erishayotgan edi. Endilikda u butun dunyoni Internetga kirishi bilan ta'minlash g'oyasini qo'llab-quvvatlamoqda. Geyts, shuningdek, global issiqlikka qarshi kurashish va gender kamsitilishga qarshi kurashga bag'ishlangan loyihalar ustida ish olib bormoqda.

13. Uilyam Shekspir (William Shakespeare)

Uilyam Shekspir ingliz tilida so'zlashadigan eng katta yozuvchi va dramaturglardan biri sanaladi va butun dunyodagi millionlab kitobxonlarga, shuningdek, yozuvchilarning ko’pchiligiga kuchli ta'sir ko'rsatdi. Bundan tashqari, Shekspir 2000 ga yaqin yangi so'zlarni kiritdi, ularning ko'pchiligi hali ham zamonaviy ingliz tilida ishlatilmoqda. O’z asarlari bilan Buyuk Britaniyalik shoir butun dunyo bo'ylab ko'p sonli bastakor, rassom va kino ijodkorlarini ilhomlantirdi.

12. Zigmund Freyd (Sigmund Freud)

Avstriyalik nevrolog va psixoanalizaning asoschisi Zigmund Freyd inson tanasi sirli dunyosi ustida olib borgan tadqiqotlari bilan mashxur. Ular orqali biz o'zimizni va atrofimizdagi odamlarni baholash tizimimiz butunlay o'zgardi. Freydning ishlari XX asr psixologiyasi, sotsiologiyasi, tibbiyoti, san'ati va antropologiyasiga ta'sir ko'rsatdi va uning psixoanaliz sohasidagi terapevtik uslublari va nazariyalari amalda o'rganilib, amalda qo'llanilmoqda.

11. Oskar Shindler (Oskar Schindler)

Oskar Shindler nemis ishbilarmoni, natsistlar partiyasining a'zosi, ayg'oqchi, ayolparast va ichkilikboz edi. Bularning barchasi jozibali ko'rinmaydi albatta, va aniq haqiqiy qahramonni ifodalashga o'xshamaydi. Shunga qaramay, yuqorida aytilganlarga qaramasdan, Schindler bu ro'yxatga loyiq ravishda kirdi, chunki Holokost va Ikkinchi jahon urushi paytida bu inson 1200 yahudiyni qutqarib, ularni o'lim lagerlaridan qutqarib, o’z zavod va fabrikalarida ishlash uchun jalb qilardi. Oskar Shindlerning qahramonlik hikoyasi ko'plab kitoblarda va filmlarda tasvirlangan, lekin u haqidagi eng mashhur adaptasiya bu - Steven Spilbergning 1993 yilda suratga olingan “Shindlerning ro`yxati” (Steven Spielberg, Schindler’s List) filmi bo’ldi.

10. Ona Tereza (Mother Teresa)

Katolik nun va missioner, Ona Tereza deyarli butun hayotini kambag'allarga, kasallarga, nogironlarga va yetimlarga xizmat qilishga bag'ishlagan. U dunyodagi deyarli barcha mamlakatlarda (2012-yildagi ma’lumotlarga qaraganda 133 mamlakatda) mavjud bo'lgan, xayriya harakatlarini va ayollarning monastir jamoati “Muhabbat missioner singillari” (Congregatio Sororum Missionarium Caritatis) xayriya jamg'armasiga asos solgan. 1979 yilda Ona Teresa Nobel mukofotiga loyiq deb topildi va o'limidan 19 yil so’ng (2016 yilda) Rim Papasi Fransisk (Pope Francis) tomonidan mo’tabarlar qatoriga qo’shib qo’yildi.

9. Avraam Linkoln (Abraham Lincoln)

Avraam Linkoln Amerika Qo'shma Shtatlarining 16-prezidenti va Amerika tarixidagi eng nufuzli shaxslardan biri edi. Kambag'al fermer oilasida tug’ilgan Linkoln, Shimol va Janub o'rtasidagi fuqarolik urushi davrida mamlakatning qayta birlashtirish uchun kurashgan, federal hukumatni mustahkamlagan, AQSh iqtisodiyotni modernizatsiyalagan, ammo buyuk tarixiy shaxs obro'sini birinchi navbatda demokratik jamiyat rivojlanishiga va AQSHdagi qora tanli aholining qullik va istibdodga qarshi kurashishiga qo’shgan hissasi sababli egalladi. Avraam Linkoln merosi hali ham Amerika xalqi ustidan hal qiluvchi kuchiga ega.

8. Stiven Xoking (Stephen Hawking)

Stiven Hoking - dunyodagi eng mashhur va e'tiborli olimlardan biri va u ilm-fan (ayniqsa, kosmologiya va nazariy fizika) rivojiga bebaho hissa qo'shdi. Ushbu britaniyalik tadqiqotchi va ilm-fanning ashaddiy faolining deyarli barcha mehnatlari shu uchun ham taniqliki, Xoking barcha kashfiyotlarini kam uchraydigan va asta-sekin rivojlanadigan, degenerativ kasalligiga qaramasdan yaratgan. Amitrofik biqin sklerozi birinchi oyat-belgilari u talaba bo’lgan vaqtlarida paydo bo’lgan va hozir esa bu buyuk olim butunlay falaj. Biroq, og'ir kasallik va falajlik, Xokingga ikki marta uylanishga, ikki o'g'ilning otasi bo'lishga, vaznsizlikda parvoz qilish, ko’pgina kitoblar yozish, kvant kosmologiyasi asoschisi va nufuzli mukofotlar, medallar va shuhratlarning butun bir to’plami g'olibi bo'lishga to’sqinlik qilmadi.

7. No’malum isyonchi

Ushbu an'anaviy nom bilan 1989-yil Tyananmen maydonida (Xitoy) o'tkazilgan norozilik namoyishlari paytida yarim soat mustaqil ravishda tanklar ustunini ushlab turgan noma'lum shaxsni atashadi. O'sha kunlarda harbiylar bilan to'qnashuvlarda yuzlab namoyishchilar halok bo'lishdi, ularning aksariyati oddiy o'quvchilar edi. Noma'lum isyonchi kimligi va taqdiri noma'lumligicha qolmoqda, ammo bu surat jasorat va tinch qarshilikning xalqaro ramziga aylandi.

«Назад Еще »