1. Yelizaveta І
So’zsiz, Yelizaveta I BuyukBritaniyaning eng kuchli buyuk monarxlaridan biri hisoblanadi. Taxtga erishishuchun u ancha mushkul holatlarni boshdan kechirishiga to’g’ri kelgan vason-sanoqsiz siyosiy raqiblarni mag’lub qilgan, ammo uning boshqaruvioxirlariga kelib, Angliya yasharish va ishonilmas gullash davrini boshdankechirgan. Yelizaveta hali yoshlik chog’larida siyosiy o’yinning teng huquqli qatnashchisibo’ldi – qirol Genrix VIII ning o’limidan keyin mamlakatning dunyo miqyosidagi o’rnisilkib qolgandi. Ammo, boshida uni hech kim taxtga sazovor ishtirokchi deb o’ylamagandi– u tojga bo’lgan “navbatda” uchinchi turgandi, buning ustiga otasi unga darholnoqonuniy tug’ilgan deb tamg’a qo’ydi. Angliya qirolichasi bo’lib u 25 yoshida,akasi va opasining o’limidan keyin tayinlandi. Taxtga o’tirganida, u o’zi uchun mamlakatni shunchakibo'laklarga parchalayotgan diniy mojarolarnito’xtatishni ustuvor vazifa qilib qo’ydi. Lekin tarixga u avvalambor Pok Qirolichabo’lib kirdi – Yelizaveta shu bilan turmushga chiqmadi, va ko’plar buni onasi AnnaBoleynning qatl etilishidan keyin olgan psixologik jarohat bilan bog’liq deb ta’kidlashadi.Ba’zi tarixchilar aytishlaricha, u turmushni avvalambor xalaqit beruvchi narsa debko’rardi va o’z hayotini mamlakat va xalq tinchligiga bag’ishlashni xush ko’rdi.
Yelizaveta I ning hukumati davrini nafissan’at va suzishning misli bilinmas rivojlanishi davri deb belgilashadi: aynan shuyillarda Uilyam Shekspir va Uolter Reley kabi mashhur yulduzli talantlar paydo bo’ldi.Ammo Qirolichaga maydonni Ispaniyaning “Yengilmas Armada” yoki Mariya Styuartningbritaniyalik taxtga bo’lgan shikoyatlardan asrab turib, “ayollarga xos bo’lmagan”ko’p sonli qiyinchiliklarni yengishga to’g’ri kelgan. Yelizaveta barcha qiyinchilikdanajoyib ravishda qutuldi - Ispaniya armadasiyengildi, Mariya Styuart esa qatl etildi. Buyuk va qudratli – britaniyaliklarmonarxiyaning eng yorqin vakillaridan biri haqida aynan shu tariqa fikrbildiradilar.
2. Yennega
Hammagaham tanish bo’lmagan bu ayol XII asrda Dagomaba (hozirgi Gananing shimoliy qismi)qirolligini boshqargan va Nedegi qirolining qizi bo’lgan. Qizchani bolaligidan Spartansharoitida tarbiyalab, harbiy san’atga o’rgatishgan va bunga hamma erkaklar hamchiday olmagan. Yennega barcha ishda yorqin natijalarni ko’rsatgan – nayzauloqtirish, o’q uzish va otda chopish (bu turda u hatto akalarini ham ortdaqoldirdi). Qiz hatto butun harbiy bo’linmani boshqarishga ham ulgurdi! Lekinbir muammo bor edi – otasi uni maslahatchi va jangchi sifatida shunchalik e’zozlarediki, har jihatdan uning turmush qurishiga to’sqinlik qilardi. Shimoliy Ganatomonlarida topilgan hujjatli isbotlarga binoan, qiz otasining qattiqqo’lligigarozi bo’lmadi. Qirol qo’riqchilaridan biri unga shimolga qochishiga yordamberdi, lekin yo’lda mahalliy qabila vakillari tomonidan o’ldirildi. Yennega o’zyo’lini, mashhur fillar ovchisi Rial uyiga kelib qolguniga qadar davom ettirdi.Shu tariqa u o’z taqdirini uchratdi. Qirolicha Yennega mosi degan g’arbiyafrika xalqining ajdodi hisoblanadi (Burkin-Faso, Gana, Kot-d’Ivuar, Mali vaTogo da keng tarqalgan etnik guruh).
3. Ping Yang
Agar sizga Suy xitoy sulolasi hukumati boshqaruvi oxirida yashash va yanabexosdan krestyanin bo’lib tug'ilish to’g’ri kelib qolganida – sizning hayotingiz oson kechmasdi. Aynan shu davr Buyuk xitoy devori kabi loyihalar amalgaoshirilgani bilan mashhur – imperator Yang aynan o’shalar uchun dunyogatanilgan. Bunda ushbu fikr muhimligida biron bir shubha qilish qattiq jazolanaredi. Shu atriqa uning boshqaruvi davrida ko’pgina generallar qatl etilgan:bunda Ping Yangning otasi – Li Yuan ham xavf ostida qoldi. General isyonniboshlab yubordi, va bu isyonga keyinchalik uning qizi ham qo’shildi. Ping Yangqurol-aslahasiz o’z tarafiga harbiy elitaning ko’pgina qismini o’gira oldi.
Oilaviy yodgorliklarini sotishdan tushgan tushum pullarni dehqonlargasaxovat bilan tarqatar edi. Natijada u o’z boshchiligida 70 000 dan ortiqaskarni yig’a oldi, va ular Ping Yang tomonidan tuzilgan dehqonlarga qarshinohurmat va vahshiylik tug’ilishini inkor eta olgan o’z kodeksini tuzdi. Ushbuharbiy qism “Ajoyib Janobi Oliylari jangchilari” degan nomni oldi. Li Yuanningishi munosib yakun topdi – imperator taxtidan mahrum qilindi va yangi sulolaga– Tang ga asos solindi, va shu hukumat boshqaruvi davrida Kita “oltin davr” gakirdi. Malika Ping Yang haligacha xitoy tarixida harbiy obro’ bilan dafnetilgan yagona ayol hisoblanadi.
4. Boudikka
“Pixar” animatsion studiyasi “Yuragi jasur” nomli yangi shoh asarni yaratishga tayyorgarlik ko’rayotganida, oqibatda tomoshabinlarda bu surbet va jasur sabzi rangsochli qiz tasviri mashhur tarixiy shaxsning aniq nusxasi ekanligida zarracha hamshubha yo’q edi. Animatorlar uchun ilhom makoni bo’lgan shaxs qirolichaBoudikka edi. Sabzi rang sochli brittlik itsen qabilasining rahbari o’z vaqtidarim imperatori Neronga qarshi butun bir qo’zg’olonni tashkil qildi. Turmusho’rtog’ining vafotidan keyin mulkning yarmi ularning qizlari orasidataqsimlangan, va boshqa bo’lagi esa Rim mulkiga o’tkazilishi kerak edi.
Lekin gubernator Gay Svetoniya Paulina boshchiligidagi rim askarlariqirolichani haydab, butun maydonni egallab olishdi. Bunday ishlarga javobanqo’zg’olon edi – Boudikka rim betartibliklaridan azob chekkan bir nechtaqabilalrni birlashtirdi. Qo’zg’olonchilar bir nechta shahahri egallab olishdi(hozirgi London, Kolchester va Sent-Olbens), oxir-oqibatda Gay SvetoniyaPaulinning o’zi bilan to’qnash keldilar. Qirolicha askarlari a’lo darajadatayyorlangan rim askarlarining shiddatli hujumlariga chiday olmadi va yengildi.Ammo Surbet va Jasur qirolichaning shuhrati haligacha o’chib ketgani yo’q.
5. Knyaginya Olga
Olga, Kiyevkyazi Igorning xotini, o’sha zamondagi ayollardan o’ziga xos chidamliligi, kuchlixarakteri bilan ajralib turar edi…va erini juda ham sevar edi. 945 yilda drevlyanlaruning erini ayamasdan qatl etganlaridan so’ng, knyaginya o’zining eng kuchli tomonlarinibutunlayin ko’rsata oldi. Ba’zilarning fikriga ko’ra, uning qasoskorligi va qattiqqo’lligioqlanmagan, ammo buni hamma o’zi uchun aniqlashi mumkin. Xo’sh, birinchinavbatda drevlyanlik elchilar tirikligicha hammomda yondirib yuborilgan edi,ularning vazifasi knyaginyani ularning knyazlariga turmushga chiqishigamajburlash edi va shu orqali kiyev yerlarini knyaz mulkiga o’tkazib olishmumkin edi. Keyinchalik uning qasosi butun shaharga yoyildi – shu kabi butun birqadimiy Iskorosten, drevlyanlar yerlarining poytaxti, yondirib yuborildi. Olgagashuningdek, o’z o’g’lini yolg’iz katta qilishiga to’g’ri keldi, u otasining o’limivaqtida atigi uch yoshda edi: o’g’lining ulg’ayishiga qadar u regent sifatida mamlakatniboshqarar edi. Knyaginya hisobida nafaqat ko’pgina qotilliklar bor edi – balki utarixga mahoratli reformator va dono rahbar sifatida kirdi: uning o’g’li Svyatoslavharbiy qo’shinlarga bosh bo’lganida, Olga hukumatni o’z qo’li ostiga olar edi. Shubilan birga Olga slavyanlar cho’qintirilishidan oldin xristianlikka o’tgan va ilohiyteng apostollik nufuziga erishgan (xristianlikning butun tarixi mobaynida atigibeshta ayol bu unvonga sazovor bo’lgan) Kiyev Rusligining birinchi rahari edi.
6. Lakshmi Bay
Сообщения из Facebook