Baykal ko’lining 7 eng sir sinoat va g’aroyibotlari

Baykalko’li ko’p tomonlama unikaldir. U yer yuzidagi chuchuk suv zaxirasini 20% gayaqinini o’zida yig’gan. Uning shaffofligi esa shundayki, 50 m chuqurlikdagipredmetlarni osonlik bilan ko’ra olish mimkin. Bundan tashqari ko’lda logiktushuntirib bo’lmaydigan g’aroyib hodisalar ro’y beradi. Tasavvurni lolqoldiradigan

 Baykal ko’lining7 eng sir sinoat va g’aroyibotlari bilan tanishing;

Muzli tepaliklar

Baykal muzlari olimlargako’p jumboqlar tortiq etadi. 1930 yillarda Baykal limnologik stansiyasimutahassislari faqat Baykalga xos bo’lgan muz qoplamining g’ayritabiiy shakllarinitopishdi. Masalan, tepaliklar – ichi kovak, konussimon shaklli, balandligi 6metrgacha etuvchi tepaliklar. Tashki ko’rinishi bilan ular muzdan yasalgano’tovni eslatadi va qirg’oqdan qarama qarshi tomonga qaragan bo’ladi.Tepaliklar bir biridan alohida joylashgan bo’lishi ham, ba’zan esa miniatyurtog’ tizmachalarini hosil qilishi ham mumkin.

Baykal saroblari

Mahalliy aholi hayotidavomida juda ko’p marotaba qayiqlarda baliq oviga chiqib, juda realistik, ammobu yerda bo’lish mumkin bo’lmagan saroblar bilan to’qnash kelishgan. Eng ko’ptarqalgan saroblar bu – qasrlar, qadimgi kemalar va orollar.

Olimlar bu fenomennioddiygina tushuntirishadi: ko’lning chuqurlikdagi suvlari issiq yoz vaqtida hamsovuqligicha qolib, xech qachon isimaydi. Yuza qismidagi suv esa iliq va shunarsa rezonans yuzaga keltiradi. Zichligi har xil bo’lgan havo quyosh nurlariniturli xil sindiradi, natijada saroblar vujudga keladi. Maxalliy aholi ulurni“golomenisa” deb ataydilar. Baykaldagi bu hodisada 40 kilometr uzoqlikdabo’lgan predmetlarni gorizontda ko’rish mumkin bo’ladi.

Iblis girdobi

Bu yerda faqatsaroblar hosil bo’lmaydi, meteorologik sharoitlardam mustaqil holda, o’zo’zidan paydo bo’ladigan qo’rqinchli voronkalar ham bor. O’z nomini ular buyerda yiliga 1-2 marta bo’ladigan sirli hodisalar sababli olgan. Yaxshi, tinchobi havoda, bu yerda birdaniga juda katta voronka  paydo bo’ladi. Mahalliy aholi shu tariqajahannamga gunohkorlarning ruhini olib ketuvchi do’zah eshiklari ochilishigaishonadilar.

Olimlar fenomenningsabablarini bir qancha talqinlarini aytishadi. Ulardan biri baykal ko’liningostida lokal yer yorilishlari bo’lib, ular tezda suv bilan to’lishi natijasidako’l yuzida girdob paydo bo’lishiga olishiga asoslanadi. Boshqa tahminga ko’ra,girdob hosil bo’lish joylarida suv osti ikki lokal bir biriga qarab kelayotganoqimlari toqnash bo’lgani sababli paydo bo’ladi. Bunday o’zaro ta’sir judakuchli  girdoblar hosil qilishi mumkin.

Baykal uchburchagi

Ko’ldagi anomal zona, Burmidauchburchagi anologiyasi bo’yicha nomlangan. Bu zona anomal turbulentlik zonasibo’lib, unda barcha qurilmalar nosozlanib, ishdan chiqadi. Bundan tashqari buyerda yaltiroq sharlar va doiralar paydo bo’lishi va iqlimning keskin o’zgarishlarisodir bo’lib turadi. U yerda bo’lib kelganlarning ba’zilari vaqt ichida yo’qolishlarhaqida ham gapirib berishadi.

Muzdagi bahaybatdoiralar

Bu bahaybat doiralar bir necha kilometr diametrga ega bo’lib, Baykalning muzlagan yuzasida periodik ravishda paydo bo’ladi.Hamda ularni faqat osmondan ko’rish mumkin. Koinotdan turib kuzatuvlar asosidashu ma’lum bo’ldiki, doiralar faqat 2003, 2005, 2008 va 20029 yillarda har galhar xil joylarda paydo bo’lgan.

Taxminlarga ko’ra doiralarning paydo bo’lishitabiy yonilgi gaz (metan) ning Baykalning ko’p kilometrlik quyuqali tubidanchiqishi bilan bog’liq.yozda bunday joylarda tubdan yuzaga pufaklar ko’tariladi,qishda esa diametri yarim metrdan yizlab metrgacha etadigan parlanishlar paydobo’lib, u yerda muz juda yupqa bo’lishi yoki umuman bo’lmasligi ham mumkin.

Olxondagi jodugarning doiralari

Mahalliy aholining rivoyatlariga qaraganda Baykalorollarining birida periodik ravishda paydo bo’ladigan ideal tekkis o’tdoiralari bu yerda jodugarlarning XOROVOD I natijasida yuzaga kelar ekan. Ufologlarningfikricha diametri bir necha o’nlab metrgacha doiralar o’zga sayyoraliklarningyerga qo’nishi natijasida yuzaga kelar ekan.

Doiralar o’z o’zidan shudgorlanishni ko’rmaganyerlarda vujudga keladi. Xech qanday bosib ezishlar belgilarisiz, balki idealtekis doira chegaralarida baland va sersuv o’t chizig’I o’sib chiqar ekan. U o’todatda quruq yerlarda ayniqsa yaxshi bilinadi. Tadqiqotchilar xozircha faqat doiradagio’simliklar intensiv o’sishi yerning grunti xususiyatlari va yerosti suvmanbalari bilan bog’liq emasligini aniqlashgan.  

Nurlanayotgan suv

Baykal suvining nurlanayotgani Irkutsk fiziko-texnik institutining xodimi Viktor Dobrinin tomonidan 1982 yili qayd etilgan. Tadqiqotlar deyarli hamma suvlar nur taratishxususiyati borligini aniqlagan. Ammo, distillangan suv misol uchun juda sustnurlanadi. Vodoprovod krani suvi tez o’chib qoladi. Lekin eng qiziqarlisi Baykaldagi nur taratishdir. Bu yerda u bir oy ham davom etishi mumkin.

Ko’z ilg’amas nuroqimlarini tutish uchun yuqori sezuvchanli moslamalar qo’llaniladi. Shu bilan birga tadqiqotlar suvlarning nur taratishi bir maromli emsligini va tubiga yaqinlashgan sari o’z intensivligini yo’qotib borishini hamda noyabrdan to yanvarning o’rtalarigacha yorqinligi pasayishini ko’rsatmoqda.