Shohrux Mirzo
Shohrux Mirzo Amir Temurning to‘rtinchi o‘g‘li bo‘libu 1377 yil tug‘ilgan. Uning onasi Tag‘oy Turkon Og‘odir. U yoshligidan Saroy Mulk Xonim tarbiyasida bo‘lgan. U 20 yoshida otasining Falastin yurishida qatnashadi. 1397 yilda unga Xuroson, Seyston va Mozandaron hokimligi topshiriladi.
U yoshligidan shariatga qattiq rioya qilgan. Shuning uchun Temur uni valiaxd qilishni xush ko‘rmagan edi. Temur vafotidan keyin taxtga davogar bo‘ladi va Pir Muhammad bilan sulh tuzib Xalil Sultonga yurish qilgan edi. Pir Muhammad vafotidan so‘ng o‘zi kurasha boshlaydi. 1409 yilga kelib Samarqandni oladi va o‘g‘illariga hududlarni bo‘lib berib, o‘zi Hirotga qaytadi. Uning davrida mamlakat bir muncha gullaydi va poytaxtni Hirotga ko‘chiradi. U ko‘pincha davlat ishlarini xotini Gavharshod bilan boshqarar edi.
Ancha qarib qolgandan keyin taxt vorisini tayinlay olmay qoldi, xotiniga esa nabirasi Alouddavla Mirzoni mo‘ljallagan ekani haqida aytadi. U o‘z ajali bilan 1447 yilda vafot etadi.
Ulug‘bek Mirzo Shoxruh Mirzoning to‘ng‘ich o‘g‘lidir. U 1394 yilda tug‘ilgan. Unga Muhammad Tarag‘ay deb ism beradilar. Keyinchalik o‘zgarib ketadi.
1398 yilda besh yoshli Ulug‘bekni otasi uni Sharafiddin Ali Yazdiyning tarbiyasiga topshiradi. U yoshligidan kitob o‘qishga qiziqqan.
1404 yil 10 yoshda bo‘lganida unga Og‘o Begimni unashtirish marosimi bo‘lib o‘tadi. 1404 yilning kuzida Temur Xitoy yurishida Sayram, Avliyo ota, Ashpardan to Xitoy chegarasigacha Ulug‘bekka in’om qiladi. Ammo Temur 1405 yilda vafot etadi. 1409 yilda Ulug‘bek Movarounnahr hukmdori bo‘lgach otasining ham yurishlarida ishtirok etmay qo‘yadi. 1413 yil Ahmad Mirzo taklifga binoan kelmaganligi uchun Farg‘onaga qo‘shin tortadi va g‘alaba qozonadi.1425 yilda Mo‘g‘ulistonga qarshi yurish boshlaydi. U bu jangda ham g‘alaba qozondi. 1426 yilda esa Baroq o‘g‘longa qarshi kurashadi va yengilib Samarqandga qaytadi. 1447 yil vafot etdi.
Ibrohim Mirzo Shohruh Mirzoning 2 o‘g‘lidir. U 1394 yilda tug‘ilgan. Uning onasi To‘ti begim edi. Shohruh Mirzo 1409 yilda Xalil Sulton Mirzodan Movarounnahrni tortib olgach, unga Balx viloyati hokimligini topshiradi. U tabiatan muloyim ochiq ko‘ngil edi. Sharafiddin Ali Yazdiy ham o‘z "Zafarnoma"sini uning huzurida birqancha vaqt yozadi va asarda to‘xtalib o‘tadi.
Ibroxim Mirzo 1435 yil 40 yoshida kasal bo‘lib vafot etadi. Undan uch o‘g‘il qoladi. Sulton Abu Isxoq Mirzo, Ismoil Mirzo, Abdullo Mirzolar edi.
Boysung‘ur Mirzo Shoxruh Mirzoning 3 o‘g‘lidir. U 1397 yilda tug‘ilgan. U tabiatan o‘qimishli odam edi. 1414-1416 yilgacha Mozandaron, Astrobod va Jurjon viloyatlarida hokimlik qiladi.
1416-1420yilgacha Hirotda otasiga vazirlik qiladi. Vazirlik paytida Hirotda kutubxona tashkil qiladi. 1431 yilda otasi unga Astrobod hokimligini topshiradi. Keyingi davrlarda kasalllika chalinib 1433 yilda vafot etadi. Undan uch o‘g‘il qoladi, Alouddavla Mirzo,Abulqosim Bobur Mirzo va Sulton Muhammad Mirzolardir.
Suyurg‘atmish Mirzo Shoxruh Mirzoning 4 o‘g‘lidir. U 1398 yilda tug‘ilgan. Onasi Mulkat Og‘o begimdir. U yoshlik davrini otasining hashamatli saroyida o‘tqazadi. U avval otasi saroyida xizmat qiladi keyinchalik esa 1418 yilda Qobul hukmdorligini oladi.
Biroq 1426 yil u to‘satdan og‘rib, vafot etadi. Undan 2 o‘g‘il qoladi, Ma’sud Mirzo va Qorachar Mirzolardir.
Muhammad Juki Mirzo Shohruh Mirzoning 5 o‘g‘lidir. U 1403 yilda Hirotda tug‘ilgan. Onasi Gavharshod begim edi. U yoshligidan kasalmand va nimjon bo‘lib o‘sdi. 1419 yilda unga Mo‘g‘uliston sobiq xoni marhum Sham’i Jahonning qizi Mehr Nigor Og‘oni nikoh qiladilar. U Baroq O‘g‘longa qarshi yurishida ishtirok etadi.
1433 yilda Shohruh Mirzo o‘g‘li Muhammad Jukiga Garmser va afg‘onlar viloyatini topshiradi. 1443 yilda esa Muhammad Juki Balx viloyatini hokimi etib tayinlanadi. 1445 yilda 45 yoshida vafot etadi. Undan uch o‘g‘il qoladi, Ali Mirzo, Muhammad Qosim Mirzo va Abubakr Mirzolardir.
Amir Temur saltanati tarixiy zarurat edi. Ijtimoiy hayot, xalqlarning hayoti tarzi shunday buyuk bir shaxsning dunyoga kelishini kutar edi. Turon, binobarin, Mavorounnahr, Eron, Ozarbayjon, Xuroson mo‘g‘ullar oyog‘i ostida ingrar, najot istar edi. Shunday najot farishtasi Temur bo‘ldi. U tarix sahnasiga chiqib, Turon zaminini mo‘g‘ullardan tozaladi.
Amir Temur davrida madaniyat, san’at, ilm fan gurkirab o‘sdi va rivojlandi. Jahongir qayerga bormasin o‘sha yerdan eng qo‘li gul ustalarni, hunarmand va san’atkorlarni, shoiru olimlarni ozor yetkazmay olib keldi, ularni tarbiyalab voyaga yetkazdi. Uning davrida Samarqand yer yuzining sayqaliga, Buxoro islom dinining quvvatiga aylandi. Turon yurti o‘z madaniy taraqqiyoti bilan jahonning ko‘zini qamashtirdi.
Сообщения из Facebook