Bizni ko’chalar tozaligi hayratlantiradi, va eski maqolda “Yig’ishtirayotgan joyda toza emas, ifloslantirilmayotgan joyda toza” deb aytilsa ham, bu hozirgi vaqtda unchalik zamonaviy emas. Hech kimga sir emaski, bugun oziq-ovqat va maishiy mollarni marketingi, ifloslanish hajmiga juda ta’sir qiladi, va sayyoradagi hozirgi ko’p joylar tozalikni hunuk saviyasi bilan hayratlantiradi, lekin hozirda boshqa maqol dolzarbdir: “Did bilan yig’ishtirishni bilgan joyda tozadir”.
Shveytsariyada bo’lib, siz mamlakatni shaharlar va qishloqlarini tozaligi bilan hayratlanasiz, lekin biz odatda natijani ko’ramiz, bunga erishishga yordam bergan jarayonni emas. chiqindini saralash tizimi, boshqa davlatlarda amaliyot qilinayotgan bo’lsa, Shveytsariyada absolyut chek-chegarasigacha olib borilgan. Deyarli bemanilikgacha. Lekin natijasi!.. Barcha saralash mumkin bo’lgan narsani saralaydi. Bu tizim istisnoni bilmaydi – hamma chiqindini turli konteynerlarga joylashtirishlari shart. Bu to’laqon demokratiya, u yerda barcha ishtirok etadi. Va bu yerda demokratiya yo’qdir, hech kimni e’tirozlari va muhokamalari qabul qilinmaydi: rozi bo’lmasen – jarima to’la. Musorni utilizatsiya qilishga yondashish faqat Helvetik Konfederatsiyasida mumkin. Mentalitet shunday. Hammaga tozalikda yashash yoqadi.
Siz boy ekanligiz, sizni qonun oldida ulug’lamaydi. Ko’pincha shunday fuqarolarni ko’rish mumkinki, Porschedan tushib, hech qanday hijolatliksiz bo’sh shishalarni tushiradi tara qabul qilish joyiga. Shveytsariya topshirilayotgan shishalarni soni bo’yicha dunyoda etakchidir – tarani 90%dan ziyodi oynani ikkilamchi qayta ishlash zavodlariga qaytariladi. Ishlatilgan oynani qabul qilsh va qayta ishlash bo’yicha dastur 1972 yilda boshlangan va hozirgacha ham muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda. Faqatgina bir nechta pivo shishalarini magazinga qaytarib, o’zining garovini qaytarish mumkin. Qolgan hollarda, shishalarni topshirayotganlar, buning evaziga hech narsa olishmaydi. Lekin shu bilan ular qoppoqlarini yechishi, shisha va bankalarni oynasini rangi bo’yicha saralashlari kerak bo’ladi. Oq, jigar rang, yashil – alohida.
Qogozdan ko’ra karton alohida qayta ishlanadi (kartonni qayta ishlash qimmatroq turadi), shuning uchun fuqarolardan ularni bir-biridan alohida topshirish talab qilinadi. Mamlakatda chop etilayotgan mahsulotni uchdan biri, ikkilamchi homashyo punktlariga qaytadi. Hechkim ishlatilgan batareykalarni chiqindiga tashlab yuborish fikriga bormagan. Shuning uchun, Shveytsariyadagi sotilayotgan batareykalarni 60% qaytarilib beriladi va chiqindi paqiriga tashlanib yuborilmaydi. PET-shishalari alohida topshiriladi, alohida- eski elektr jihozlari va maishiy texnika, alohida – qurilish chiqindisi, alohida – kunduzgi yorug’lik lampalari, alohia – konserva bankalari (topshirayotganlar o’zlari mustaqil ravishda tunikani presslashlari kerak magnitli press yordamida), alohida hayvonlar jasadlari (buning uchun to’lash kerak, lekin ularni ko’mish taqiqlanadi), alohida – o’simlik yog’ini qoldiqlari, alohida – moshina moyini qoldiqlari (shahsiy avtomobilda moyni almashtirish taqiqlanadi – sizning o’rningizga texnik stantsiyada 50 frankga qilib berishadi). Ro’yhatni o’zidan qo’rqib ketasan.
Buni qilmaslik ham mumkin, hammasini chiqindi paqiriga tashlash kerak, deb aytisiz. Mumkin. Lekin unda soliqga hona vayron bo’lasiz, u har bir kilogram chiqindiga olinadi.
Har mir chiqindi chelagiga marka yopishtiriladi, soliq to’langani haqida. Besh kilo chiqindini tashlab yuborish 2-3 frank turadi (narhi regionga qaram turli bo’ladi). Shuning uchun, ko’pchilik mahalliy aholisi, ikkilamchi mahsulot qabul qilish punktiga ilojisi bor narsani olib boradi, qaerdadir eski kompyuterni berib yuboradi yoki eski bolalr aravachasini berib yuborish hech narsa emas.
Сообщения из Facebook