Vahima miqiyosidagi 8ta tehnomozorlar
Vahima miqiyosidagi 8ta tehnomozorlar
Faqat odamlar ohirgi panoh joyini topmaydi: moshina va turli tehnika, o’z muddatini o’tab bo’lib, qaerga dir yo’q bo’lib qoladi, va doimo ham bu qayta ishlash bo’lavermaydi. Huddi shu tarzda dunyoni turli burchaklarida g’ayrioddiy mozorlar paydo bo’ldi – telefon budkasi, avtopokrishkalar va boshqa buyumlar.

Hozir taksafonni biron bir joyda uchratish qiyin, lekin ba’zida topiladi ham. Ayniqsa maxsus mozorlar haqida gap ketganida. Masalan, Buyuk Britaniyada ikkita maxsus uyum qilishgan, u erga butun jahonga mashxur qizil telefon budkalarini olib kelishadi. Mozorlarni birini egasi – 8 yoshli Mayk Shors. Butun umr ishdan chiqqan taksofonlarni kollektsiya qilgan, va natijada unda bir necha yuzta to’plangan. Shunda ularni yangilab, qizil rangga bo’yashga qaror qildi.

Lekin hozirgi vaqtdagi eng ulkan taksofonlar mozori Unicorn Restorations kompaniyasiga tegishli, va u Surrey grafstvosida joylashgan. Har bir hohlovchi restavratsiya qilingan budkani 2 ming funt sterlingga olishi mumkin.

O’z muddatini o’tab bo’lgan dunyodagi eng qadimgi metroni vagoni qaerga ketdi? Shunday paytlar bo’lgan ekanki, bu vagonlarni dengizga uloqtirishgan ekan. Nyu-york er osti yo’li ekspluatatsiyadan 2500ta vagon shiqarganda, ularni o’rindiqlari, g’ildiraklari va yechish mumkin bo’lgan barcha narsalar olingan. Ularni ma’lum bir qismi qayta ishlangan, qolganlari esa sotilgan. Shu vagonlar karkaslari barjada Atlantik okeanga olib chiqilgan va daryoga tashlab yuborilgan, sun’iy suvosti rifni yaratish uchun. Nyu-Yorkning transport idorasini bu loyihasi 2010 yilda yakunladi.

Hyu-Djersi shtatida maxsus mozorlar bor, pullik magistrallaridan o’tish uchun to’lov oladigan demontaj qilingan budkalarni, olib kelishadi. Budkalarni uyumga olib borishdan avval, ularni oynalari, konditsionerlari, zanglamas po’latli eshiklarini demontaj qilishadi. Shu ajoyib mozzordan syujet:

Hattoki neonli viveskalarni o’zini rasmiy mozori bor. U 1996 yilda Las-Vegas shahrida ochildi. Uning maydoni 1,2 gektarga teng. To’y chasovnyalari, avtoturagohlar, o’z vaqtida mashxur kazinolar yozuvlari o’zining ohirgi joyini shu erda topishgan. Aytganday, hozirda bilet olib shu ajoyib uyumga ekskursiyaga borish mumkin.

Los-Andjelesdan chamasi 150 km shimoli-sharqga Viktorvill shahri bor, unda esa mozor joylashgan, u yerga o’z soatlarini uchib bo’lgan AQSHdagi tijorat samolyotlarni deyarli har biri boradi. 

AQSH “Djordj” BBC oldingi basazi, keyinchalik esa Logistik aeroporti bo’lgan – fuqarolik samolyotlar uchun eng yirik va mashxur mozoridir. Uchish kemasi 20 yoshga to’lganida, uni yoki hisobdan chiqaradi yoki boshqa aviakompaniyalarga sotib yuboradi. Jami AQSHda samolyotlarni uchta mozori mavjud, lekin Viktorvill – eng populyari, chunki mahalliy quruq iqlimi tufayli qanotli moshinalar yahshiroq saqlanib qolishadi.

Kuveyt-Sitida Sulabiya tumani bor, yerdagi ulkan chuqurlari bilan to’la, u yerga eski avtomobil pokrishkalar uloqtiriladi. Ayrim ma’lumotlarga ko’ra, bu erda etti milliondan kam bo’lmagan shinalar bor. Bu tehnomozor shunday ulkanki, uni hattoki koinotdan ko’rish mumkin. Bu erga avtomobil pokrishkalari dunyoni barcha burchaklaridan keladi: boshqa davlatlar Kuveytga o’z pokrishkalarini ko’mish uchun pul to’lashadi. Shubhasiz, ekologik nuqtai nazaridan bu er yahshi joy emas. 2012 yilda, masalan Djahra oldidagi shinalar uyumi yonib ketdi. 5 milliondan ziyod pokrishkalar zaharli tutun chiqargan, va o’t o’chiruvchilar olovni juda katta qiyinchilik bilan bo’ysundira olishdilar.

Bu joyni nomi Fietsdepot, u Amsterdamda joylashgan va uni velosipedlar uyumi emas, balki shtraf-stoyanka desak bo’ladi. Lekin bu erga politsiya shaharda topib olgan, egasi yok velosipedlar kelib tushadi. Ayrib baholashlarga ko’ra, Niderlandi poytatxti aholisida bir millionga yaqin velosipedlar bor. Velosipedlar uchun rasmiy stoyankalarida doim bo’sh joy yo’q, va ko’chalarda ko’plab noqonuniy parkovka qilingan ikki g’idirakli do’stlar uchraydi. Ularni doim o’girlab ketishadi.  

Fietsdepotda bir yil ichida taxminan 65 ming turli rangdagi va o’lchamdagi velosipedlar kelib tushadi. Ularning har biri maxsus ma’lumotlar bazasiga kiritiladi, u yerda rusumi, rangi, taniqli belgilari, seriya raqamlari ko’rsatib o’tiladi, shundan so’ng, ma’lumotni politsiyada tekshirib ko’rishadi, egasi yo’q velosiped o’girlanmaganligi bilish uchun. Velosipedlar bu erda uch oyga qoladi, va 40% odamlar natijada o’zining ikki g’ildirakli transportini qaytarib olishadi. Orqasidan egasi kelmagan velosipedlar auktsionda sotilib yuboriladi, ehtiyot qismlarga ajratiladi, yoki metallolomga ketadi.

Ko’p o’n yillar davomida ulkan harbiy kemalar Saisan gavanida turgan va San-Frantsiskoga kelgan sayyohlar uchun populyar va ajoyib diqqatga sazovor joylaridan biri bo’lgan. Ikkinchi jahon urushidan so’ng AQShning dengiz ma’muriyati Saisan gavani rezerv flotini yaratdi, uni yana konservalangan flot yoki arvoh flot deb atashgan.

Niyatga ko’ra, bu kemalar hujum vaqtida milliy mudofaa uchun potentsial rezerv bo’lishi kerak edi. Shunday paytlar bo’lganki, shu erda turgan suv kemalari soni 100 birlikga teng bo’lgan. Lekin 2007 yilda arvoh flot yo’qilib qoldi: uzoq sud jarayon davomida ekologlar shunga erishdiki, kerak bo’lmagan kemalar verfda Mare va Braunsvil oroliga olib o’tishi, u erda ularni qismlarga ajratib, sindirishga olib borishdi.

Ваша реакция?

Сообщения из Facebook